deo plenus
Hierauf verweist:
mansiuncula
mansiunculas in arca facies(Genesis, ed. Weber Kap. 6, V. 14, S. 11)
Hierauf verweist:
Die Benedikts-Regel
Hierauf verweist:
que .. immolaverunt
hostia inmaculata
Hierauf verweist:
extollentia oculorum
extollentiam oculorum meorum ne dederis mihi et omne desiderium averte a me(Liber Iesu filii Sirach, ed. Weber Kap. 23, V. 5, S. 1057)
fornicatio mulieris in extollentia oculorum et in palpebris illius agnoscetur(Liber Iesu filii Sirach, ed. Weber Kap. 26, V. 12, S. 1062)
Hierauf verweist:
in mendicitate
satiavit bonis sedentes in tenebris et umbra mortis vinctos in mendicitate et ferro(Liber Psalmorum iuxta LXX, ed. Weber Ps. 106, V. 9-10, S. 908)
nudos et inopes aut mori aut in mendicitate vitam protrahere compellebant(Willelm von Tyrus - Chronique, ed. Huygens Buch 18, Kap. 33, S. 859)
Lector siue cantor si in mendicitate fuerint positi male legunt et nequius cantant.(Egbert von Lüttich - Fecunda ratis, ed. Voigt V. 211, S. 50 (Schol.))
velle de aeodem monasterio expelli et in peregrinatione et mendicitate vivere(Frothar von Toul - Epistolae, ed. Dümmler Nr. 21, S. 291)
Hierauf verweist:
larga manu tradere
et timuit ne non haberet et semel et bis in sumptus et donativa quae dederat ante larga manu et abundaverat super reges qui ante eum fuerant(Liber primus Macchabaeorum, ed. Weber Kap. 3, V. 30, S. 1440)
Hierauf verweist:
Inclina cor meum in testimonia tua et non in avaritiam!
inclina cor meum in testimonia tua et non in avaritiam(Liber Psalmorum iuxta LXX, ed. Weber Ps. 118, V. 36, S. 922)
cum nichil habentibus commune habere
Quod habet ecclesia, cum omnibus nihil habentibus habet commune(Iulianus Pomerius - De vita contemplativa Buch 2, Kap. 9, Sp. 454)
Hierauf verweist:
Die Schenkungen Wunebalds
hilaris dator
unusquisque prout destinavit corde suo non ex tristitia aut ex necessitate hilarem enim datorem diligit Deus(Epistula Pauli ad Corinthios II, ed. Weber Kap. 9, V. 7, S. 1797)
Hierauf verweist:
opem suum
Hierauf verweist:
Abtei
sub ipso et per ipsum
nam ego quid sum, nisi seruus tuus per ipsum et conseruus sub ipso?(Augustinus - Epistulae, ed. Goldbacher Nr. 26, Par. 4, S. 87)
Hierauf verweist:
in tribulationibus
propter quod peto ne deficiatis in tribulationibus meis pro vobis quae est gloria vestra(Epistula Pauli ad Ephesios, ed. Weber Kap. 3, V. 13, S. 1811)
ut nemo moveatur in tribulationibus istis ipsi enim scitis quod in hoc positi sumus(Epistula Pauli ad Thessalonicenses I, ed. Weber Kap. 3, V. 3, S. 1826)
si inruerint super nos mala gladius iudicii pestilentia et fames stabimus coram domo hac in conspectu tuo in qua invocatum est nomen tuum et clamabimus ad te in tribulationibus nostris et exaudies salvos que facies(Liber secundus Paralipomenon, ed. Weber Kap. 20, V. 9, S. 610)
Hierauf verweist:
certum refugium
In qua certum refugii locum inuenit Ecclesia(Ambrosius von Mailand - Expositionis in apocalypsin, ed. Weber Buch 6, Kap. 12, V. 14, S. 472)
Hierauf verweist:
cum Martha in activa vita studiosissime desudavit et cum Maria in contemplativa vita domino iugiter adhesit
Für die genaue Formulierung konnte jedoch keine Vorlage gefunden werden. Vgl. aber:
Et bene martha stetisse maria secus pedes domini sedisse describitur quia uita actiua laborioso desudat in certamine contemplatiua uero pacatis uitiorum tumultibus optata iam in christo mentis quiete perfruitur.(Beda Venerabilis - In Lucae evangelium expositio, ed. Hurst Buch 3, Kap. 10, Par. 40, S. 226)
videamus de quali mercede praesumant, qui in activae vitae labore desudant.(Gottfried von Admont - Homiliae in festa totius anni, ed. Migne Kap. 32, Par. 209, Sp. 776)
Per tabernacula Iacob intelligimus eos qui in uita actiua desudant, quos diligit Dominus.(Walter von Sankt Viktor - Sermones Anonymi VIII, ed. Châtillon Nr. 6, Par. 9, S. 274)
huius peregrinationis exilium
Longitudo domus longanimitatem designat sanctae ecclesiae qua in exilio peregrinationis huius patientiae aduersa quaeque tolerat(Beda Venerabilis - De templo libri II, ed. Hurst Buch 1, S. 160)
dominus genus humanum a stabili habitatione patriae caelestis eiciens in huius peregrinationem exilii longe lateque dispulit(Beda Venerabilis - Bedae Venerabilis opera, 3. Opera homiletica, ed. Hurst Buch 1, Nr. 4, S. 27)
in huius exilii peregrinatione sicut ex parte nouimus et ex parte prophetamus ita etiam ex parte dominum laudamus(Beda Venerabilis - Bedae Venerabilis opera, 3. Opera homiletica, ed. Hurst Buch 2, Nr. 16, S. 296)
in huius exilio peregrinationis diuitiis uirtutum et gloria fidei donec ad aeterna perueniamus reficimur.(Beda Venerabilis - Bedae Venerabilis opera, 3. Opera homiletica, ed. Hurst Buch 2, Nr. 21, S. 337)
in huius exilio peregrinationis recubare desideret.(Beda Venerabilis - In Cantica canticorum libri VI, ed. Hurst Buch 1, Kap. 2, Par. 6, S. 216)
Ein mittelalterlicher Bibliothekskatalog deutet darauf hin, dass dieses Werk Adelbert zugänglich gewesen sein könnte:
Beda super cantica canticorum (Mittelalterliche Bibliothekskataloge Deutschlands und der Schweiz, ed. Ruf 90. Prior Burchards Bericht über die Bibliothek unter den Äbten Wolfram I. (1112-1123) und Hermann (1123-1147) [Kloster Michelsberg], S. 361)
de patriae caelestis est habitatione proiectum et in huius exilii peregrinatione transmigratum.(Beda Venerabilis - In librum beati patris Tobiae, ed. Hurst Kap 1, Par. 2, S. 3)
Sed huius exilii peregrinatio patienter feratur, donec optata beatissimae patriae veniat praesentia.(Alkuin - Briefe, ed. Dümmler Nr. 59, S. 102)
Hierauf verweist:
celestis patria
Hierauf verweist:
celestis requies
Hierauf verweist:
ampliare et adornare
Odilo post veniens, eadem studiosus adornat,(Iotsald von Saint-Claude - Planctus de transitu Odilonis, ed. Staub S. 264)
Ampliat et renovat, Odilo post veniens.
Hierauf verweist:
Trauer um Wunebald
si consolantem dolemus perdidisse in terris, patrocinantem habere gaudeamus in caelis(Thangmar - Vita Bernwardi, ed. Pertz Kap. 54, S. 780)
hostia sancta et inmaculata
etiam per annos plurimos tam corpore integerrimo quam spiritu sanctissimo se ipsam deo offerens hostiam sanctam et immaculatam(Vita Beggae Andanensis, ed. Ghesquière S. 113)
sancta et inmaculata Christi hostia, multiplici contusione ignisque examinatione more holocausti divinis iamque immolanda conspectibus, sanctus videlicet et vere Deo dignus sacerdos Landelinus(Vita Landelini abbatis Lobbiensis et Crispiniensis, ed. Krusch Kap. 8, S. 443)
Hierauf verweist:
rationabiliter vivere
hic nec ille praemia qui rationabiliter uiuit ut homo, nec ille qui ob carnalia uitia mutatur in iumentum digna factis reportat supplicia.(Aelred von Rievaulx - Homiliae de oneribus propheticis Isaiae, ed. Raciti Nr. 1, Par. 17, S. 29)
qui enim rationabiliter vivit, scit quia nihil est anima pretiosius(Die Pseudoklementinen 2, ed. Rehm Buch 1, Kap. 67, Par. 1, S. 46)
omnis homo, qui nunc inter bestiales impiorum mores, rationabiliter vivit(Herveus von Bordeaux - Commentariorum in Isaiam libri octo, ed. Migne Buch 2, Kap. 13, V. 12, Sp. 155)
et illos salvans, qui rationabiliter viventes non obliviscuntur dignitatis in qua et pro qua creati sunt(Hugo von Flavigny - Chronicon, ed. Pertz Buch 2, S. 481)
is, qui verbi (vel rationis) est particeps, si desinat rationabiliter vivere, videtur in ignorantiam vel stultitiam decidisse(Origenes - De principiis, ed. Koetschau Buch 1, Kap. 3, Par. 7, S. 59)
Et puto quidem 'hominem' illum debere intelligi, qui 'ad imaginem et similitudinem' Dei factus rationabiliter vivit.(Origenes - In Leuiticum homiliae, ed. Baehrens Nr. 2, Par. 2, S. 290)
e illis scilicet, qui ex fide eius geniti rationabiliter vivant ac divinas leges et praecepta custodiant.(Origenes - In Leuiticum homiliae, ed. Baehrens Nr. 5, Par. 2, S. 336–337)
lex enim eius est rationabiliter uiuere et non duci inrationabilium animalium passionibus(Pelagius - Expositiones XIII epistolarum Pauli, ed. Souter S. 59)
Vere Christus non est minister peccati vel legis, ego enim sequax ejus, destruxi legem rationabiliter vivendo et docendo.(Petrus Lombardus - Collectanea in omnes Pauli apostoli Epistulas, ed. Migne Ad Galatas, Kap. 2, V. 15-18, Sp. 116)
in quantum rationabiliter uiuunt quique subiectorum in tantum eos pares existimant sibi(Rupert von Deutz - De sancta trinitate et operibus eius. Libri 1 - 9, ed. Haacke Buch 4, S. 316)
"Respiciet" inquit "homines", id est attendet sanctos uel iustos quos recte appellat homines id est rationabiliter uiuentes.(Rupert von Deutz - Commentarius in Iob, ed. Migne Kap. 33, V. 27, Sp. 1123)
De iustis uero rationabiliter uiuentibus ut dictum est(Rupert von Deutz - Commentarius in Iob, ed. Migne Kap. 33, V. 27, Sp. 1123)
ab eo etiam, qualiter iuste et rationabiliter viveret, pleniter est instructus(Vita Sigiramni abbatis Longoretensis, ed. Krusch Kap. 18, S. 616)
Hierauf verweist:
membra mortificare
mortificate ergo membra vestra(Epistula Pauli ad Colossenses, ed. Weber Kap. 3, V. 5, S. 1823)
Hierauf verweist:
devotissimas orationes effundere
etiam passi pro persequentibus orationem deuotissime fundunt.(Ambrosius von Mailand - Expositionis in apocalypsin, ed. Weber Buch 4, Kap. 7, V. 5-7, S. 304)
vigilias celebrant, devotissime orationem fundentes, et mox ab inminenti calamitate salvantur.(Gregor von Tours - Liber in gloria confessorum, ed. Krusch Kap. 44, S. 325)
Hierauf verweist:
ineffabilis dulcissimi odoris suavitas
inestimabili suauitatis odore repletum, ineffabili dulcedine fraglantem(Collectaneum exemplorum et visionum Clarevallense e codice Trecensi 946, ed. Legendre Teil 2, Kap. 26, S. 245)
Hierauf verweist:
sanctitatis magnitudo
Qui ob magnitudinem suae sanctitatis spiritalis effectus pater multorum est(Anso von Lobbes - Vita Ursmari episcopi et abbatis Lobbiensis, ed. Krusch Kap. 2, S. 456-457)
Super omnia magnificatum est et in omnes se magnitudo sanctitatis extendit.(Florus von Lyon - Collectio ex dictis XII patrum, ed. Fransen Nr. 103, S. 162)
Qui nimirum equitius pro suae magnitudine sanctitatis multorum in eadem prouincia monasteriorum pater extitit.(Gregor der Große - Dialogues, 2, ed. Vogüé Buch 1, Kap. 4, S. 38)
Ein mittelalterlicher Bibliothekskatalog deutet darauf hin, dass dieses Werk Adelbert zugänglich gewesen sein könnte:
Dialogus sancti Gregorii (Mittelalterliche Bibliothekskataloge Deutschlands und der Schweiz, ed. Ruf 90. Prior Burchards Bericht über die Bibliothek unter den Äbten Wolfram I. (1112-1123) und Hermann (1123-1147) [Kloster Michelsberg], S. 358)
Verbum ergo non indicat, qui magnitudinem sanctitatis per uanam gloriam non reuelat.(Peter Divinacello von Cava (?) - In librum primum Regum expositionum libri vi, ed. Verbraken Buch 4, Kap. 201, S. 406)
nobis luce clarius ostensam magnitudinem suae sanctitatis fidelis non dubitat(Vita Gregorii abbatis Circlariensis et Porcetensis posterior, ed. Waitz Kap. 6, S. 1188)
Hierauf verweist:
in carne vivere
vivo autem iam non ego vivit vero in me Christus quod autem nunc vivo in carne in fide vivo Filii Dei qui dilexit me et tradidit se ipsum pro me(Epistula Pauli ad Galatas, ed. Weber Kap. 2, V. 20, S. 1804)
quod si vivere in carne hic mihi fructus operis est et quid eligam ignoro(Epistula Pauli ad Philippenses, ed. Weber Kap. 1, V. 22, S. 1816)
ut iam non hominum desideriis sed voluntate Dei quod reliquum est in carne vivat temporis(Epistula Petri I, ed. Weber Kap. 4, V. 2, S. 1868)
propter hoc enim et mortuis evangelizatum est ut iudicentur quidem secundum homines in carne vivant autem secundum Deum spiritu(Epistula Petri I, ed. Weber Kap. 4, V. 6, S. 1868)
Hierauf verweist:
pristine sanitati restituere
preces clementer exaudire
Hierauf verweist:
pro gratiarum actione
si pro gratiarum actione fuerit oblatio offerent panes absque fermento conspersos oleo et lagana azyma uncta oleo coctam que similam et collyridas olei admixtione conspersas(Leviticus, ed. Weber Kap. 7, V. 12, S. 142)
si immolaveritis hostiam pro gratiarum actione Domino ut possit esse placabilis(Leviticus, ed. Weber Kap. 22, V. 29, S. 166)
Hierauf verweist:
den Schleier nehmen
Hierauf verweist:
cursum consummare
feliciter consummato cursu, quievit in Domino(Lambert von Hersfeld - Annales, ed. Holder-Egger a. 1059, S. 75)
Hierauf verweist:
silentio preterire
Hierauf verweist:
fragilitate devicta
Si autem fragilitate nostra devicti delectationi resistere non valemus(Gottfried von Admont - Homiliae dominicales, ed. Migne Kap. 76, Par. 771, Sp. 537)
ne nimia fragilitate devicti non possimus sustinere(Gregor VII. - Briefe, ed. Caspar Buch 9, Kap. 21, S. 603)
Hierauf verweist:
diabolica suggestione decepta
auariciae cupiditate corruptus aut diabolica suggestione deceptus, audeat uel presumat contra tuum honorem(Chartulaire, ed. Huygens Nr. 8, S. 273)
decepta suggestionibus diabolicis turpitudinem fornicationis incurreret.(Rudolf von Fulda - Vita Leobae abbatissae Biscofesheimensis, ed. Waitz Kap. 12, S. 127)
Hierauf verweist:
virtus potentie
de cetero fratres confortamini in Domino et in potentia virtutis eius(Epistula Pauli ad Ephesios, ed. Weber Kap. 6, V. 10, S. 1814)
Hierauf verweist:
ius gentium
Hierauf verweist: